Samochodowe instalacje gazowe stale ewoluują. Z roku na rok stają się coraz precyzyjniejsze i wydajniejsze. Dzięki temu pozwalają ograniczyć zużycie gazu, co przekłada się na oszczędności. Do najczęściej montowanych obecnie rodzajów samochodowych instalacji gazowych należą systemy wtrysku sekwencyjnego fazowanego. Z jakich elementów się składają i jak działają?
Elementy systemu wtrysku sekwencyjnego fazowanego
Pierwszą grupą elementów wchodzących w skład systemów wtrysku sekwencyjnego fazowanego jest zbiornik wraz z osprzętem: zaworem tankowania i wielozaworem. Zawór tankowania pozwala na bezpieczne napełnienie zbiornika gazem. Montuje się go najczęściej w zderzaku lub pod nim, przy wlewie benzyny lub w tylnym błotniku. Jest zabezpieczony za pomocą wkręcanego korka lub odchylanej klapki. Wielozawór to z kolei zespół zaworów montowanych na specjalnym kołnierzu, zapewniający prawidłowe funkcjonowanie zbiornika i instalacji. Odpowiada między innymi za tankowanie odpowiedniej ilości gazu czy otwieranie i zamykanie wypływu gazu ze zbiornika.
Kluczowym elementem systemów wtrysku sekwencyjnego fazowanego jest reduktor, zwany także parownikiem. Służy on do zmiany stanu skupienia propanu-butanu z ciekłego na gazowy oraz redukcji ciśnienia do wartości odpowiadającej zasilaniu silnika. Za otwieranie i zamykanie dopływu gazu do reduktora odpowiada elektrozawór gazowy. Znajduje się w nim filtr ciekłego gazu, który chroni inne elementy instalacji przed zanieczyszczeniami zawartymi w LPG. Kolejnym elementem instalacji jest listwa wtryskiwaczy z czujnikami temperatury i ciśnienia gazu. Dostarcza ona odpowiednią dawkę paliwa do silnika. Pomiędzy reduktorem a listwą znajduje się filtr fazy gazowej, który dodatkowo oczyszcza paliwo trafiające do wtryskiwaczy.
Systemy wtrysku sekwencyjnego fazowanego, takie jak Tartarini EVO 01, nie mogą się obejść bez sterownika. Przetwarza on sygnały służące do włączania wtryskiwaczy benzynowych, które generowane są przez sterownik benzynowy, przy uwzględnieniu sygnałów z czujników temperatury i ciśnienia w listwie wtryskiwaczy. Powstałe w ten sposób impulsy sterują otwieraniem poszczególnych wtryskiwaczy gazowych. Dzięki temu, że sterownik jest zintegrowany z emulatorem wtryskiwaczy, centrala benzynowa nie koduje błędów wynikających z odłączenia wtryskiwaczy benzynowych. Do przełączania rodzaju zasilania z benzyny na gaz i odwrotnie służy przełącznik rodzaju zasilania, znajdujący się w kabinie kierowcy.
Zasada działania systemów wtrysku sekwencyjnego fazowanego
Zasadę działania systemów wtrysku sekwencyjnego fazowanego opisał dla nas specjalista z firmy Auto Gaz Śląsk z Katowic, która zajmuje się montażem instalacji LPG: W momencie otwarcia elektrozaworu zbiornika, będącego częścią wielozaworu, zmagazynowana w zbiorniku skroplona mieszanina propanu-butanu trafia do elektrozaworu gazowego przez przewód umieszczony pod pojazdem. Dzieje się tak wskutek panującego nadciśnienia. Z elektrozaworu gazowego mieszanina kierowana jest do reduktora, który odparowuje LPG i zmniejsza jego ciśnienie do wartości nieco powyżej ciśnienia atmosferycznego, czyli około 2 barów. Następnie gaz trafia do filtra fazy gazowej, gdzie jest dokładnie oczyszczany z cząstek stałych.
Z filtra fazy gazowej gaz dostaje się do listwy z osadzonymi wtryskiwaczami, zamontowanymi na dolocie kolektora dolotowego każdego cylindra. Komputer silnika oblicza moment otwarcia wtryskiwacza i czas trwania wtrysku osobno dla każdego cylindra. Dzięki temu do silnika trafia dawka paliwa odpowiednia do aktualnego zapotrzebowania. Eliminuje to konieczność stosowania emulatorów systemu OBD, a silnik osiąga podobne parametry, jak podczas pracy na benzynie. Jednostka napędowa przełącza się na zasilanie gazowe automatycznie, po rozgrzaniu do odpowiedniej temperatury. Istnieje także możliwość przełączania ręcznego za pomocą przełącznika w kabinie pojazdu.